به گزارش خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان عصر امروز در اولین سمینار علمی فرهنگ جهاد که در مدرسه عالی دارالشفا در قم برگزار شد، به موضوع «چیستی و فلسفه فرهنگ جهاد» پرداخت و گفت: در باب فرهنگ، سخن بسیار است و امام راحل(ره) و مقام معظم رهبری فرمایشات بسیاری زیادی در این موضوع دارند.
وی در پاسخ به این سوال که فرهنگ با دین چه نسبتی دارد؟ اظهار داشت: فرهنگ می تواند زمینه ساز پذیرش دین، زمینه ساز دینداری جامعه یا زمینه ساز رشد دینی و فرهنگی مردم باشد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: اگر ما فرهنگ متناسب با دین در جامعه نداشته باشیم، دینداری و پذیرش آن برای جامعه سخت خواهد بود.
این پژوهشگر حوزه با اشاره به اهمیت حیا در جامعه، ابراز داشت: اگر جامعه‌ای از فرهنگ حیا برخوردار نباشد، دین هم قابل عرضه بر آن نمی باشد.
حیا یکی از عناصر فرهنگی است
وی با اشاره به اینکه حیا یکی از عناصر فرهنگی است که زمینه ساز پذیرش دین است، خاطرنشان ساخت: فرهنگ سازی مقدم بر ابلاغ دین و گاهی مبلغین در مقام تبلیغ دین عجله می کنند؛ درحالیکه ابتدا باید فرهنگ سازی کرده و زمینه را آماده کنیم.
این استاد دانشگاه با اشاره به نمونه تاریخی وجود فرهنگ در یک جامعه، تصریح کرد: تاریخ نبی مکرم اسلام(ص) در بعثت نبوی از نمونه های تاریخی است که زمینه ساز عرضه دین به آن جامعه شده است.
حجت الاسلام والمسلمین پناهیان با اشاره به عناصر فرهنگی مکه برای پذیرش دین، بیان داشت: تمام موفقیت پیامبر(ص) مرهون نکات مثبت فرهنگی است که قبل از ابلاغ دین در آن جامعه وجود داشته و یکی از آن عناصر، رفتار قومی و مناسبات قومی است که البته بدی هایی نیز برای خود داشته است.
وی با بیان این مطلب که از نسبت های فرهنگ با دین، پذیرش ساده دین و تقویت آن در جامعه است، اظهار داشت: ما می توانیم در موضوع فرهنگ از دین استفاده نکرده و به وجدانیات رجوع دهیم؛ چون عاقل از سر عقلش از گناه دوری می کند.
این استاد دانشگاه ابراز داشت: ما می توانیم بسیاری از سخنان خود را بدون اتکا به دین برای فرهنگ سازی بیان کنیم؛ چراکه لزوما فرهنگ سازی با حرف دینی نبوده و می توان با عقل و وجدان بشر آن را اعتلا داد.
کارشناس حوزوی با اشاره به اینکه بسیاری از احکام دینی به خودی خود به فرهنگ سازی می پردازند، خاطرنشان ساخت: نماز یکی از احکامی است که با فرهنگ شهرسازی، فرهنگ لباس، فرهنگ ارتباطی، حج، جهاد، ماه رمضان و ... ارتباط داشته و از آن فرهنگ خارج می شود.
حجت الاسلام والمسلمین پناهیان با اشاره به اینکه دین فرهنگ ساز است و فرهنگ، زمینه پذیرش، تقویت و تعالی دین را فراهم می کند، تصریح کرد: جهاد نیز فرهنگ ساز بوده و به شدت اقتضا می کند تا فرهنگی متناسب با آن در جامعه وجود داشته باشد.
وی ادامه داد: جهاد موضوعی است که در فرهنگ سازی بیش از احکام دیگر تاثیرگذار است و از طرف دیگر، ما بیش از هر چیز دیگری باید در اندیشه فرهنگ سازی باشیم تا بتوانیم حکم جهاد را پیاده کنیم.
این محقق حوزه و دانشگاه اظهار داشت: پایه های فرهنگی پذیرش جهاد یا فرهنگی که جهاد را به دنبال می آورد، تعداد بسیاری از مفاهیم زیبا را خواهد داشت.
این کارشناس دینی با اشاره به نمونه‌ای از فرهنگ سازی های جهادی، ابراز داشت: کلیدی ترین توصیه های دین و پیامبر گرامی اسلام(ص)، توصیه به جهاد اکبر و مبارزه و مجاهده با نفس، بعد از جهاد اصغر است.
حجت الاسلام والمسلمین پناهیان تأکید کرد: عزت، غیرت و ... عناصری هستند که می توانند موجب پذیرش بهتر جهاد شوند.
وی با اشاره به اینکه باید مبانی پذیرش جهاد را در فرهنگ جامعه جستجو کنیم، خاطرنشان ساخت: البته ما اصرار بر اقامه جهاد نداریم؛ بلکه اقامه حق اصرار ماست که در این دنیا لازمه آن جهاد است؛ ما برای جهاد هم نیاز به فرهنگ پیشینیان داریم و هم به حفظ فرهنگی که برآمده از جهاد است.
حجت الاسلام والمسلمین پناهیان با اشاره به اینکه قدرت جهاد و شهادت برای فرهنگ سازی بسیار بالاست، اظهار داشت: کتاب هایی با موضوع دفاع مقدس و سرگذشت شهدا، از بیشترین کتاب هایی است که پس از انقلاب اسلامی مطالعه شده‌اند.
وی با اشاره به اینکه جهاد در اطراف خود فرهنگی دارد که نیاز به مراقبت، رسیدگی و قدردانی دارد، ابراز داشت: این فرهنگ اخلاق و آداب رفتاری به همراه خود دارد که بسیار تأثیرگذار است.
